Gewoon een spelletje? De kracht van spelletjes voor kinderen met gedragsproblemen

Gewoon samen spelletjes spelen. Het is eenvoudig, goedkoop en leuk. En, uit een recente studie blijkt dat kinderen met gedragsproblemen daar veel baat bij hebben (Healey D. & Healey M., 2019).

Samen spelen met hun ouders helpt kinderen met gedragsproblemen

Wat als je kinderen met gedragsproblemen elke dag een halfuurtje samen spelletjes laat spelen met een ouder? Heeft dit invloed op het probleemgedrag? Kan het samen spelen van een gewoon memory- of bewegingsspel de kinderen helpen? En, werkt dat even goed als bijvoorbeeld een opvoedingsondersteuningsprogramma? Deze vragen kwamen aan bod in een onderzoek bij kinderen met gedragsproblemen (2019). Wat bleek? Elke dag een halfuurtje samen gestructureerde spelletjes spelen werkte even goed als de aanpak met een opvoedingsondersteuningsprogramma (Triple P, Postive Parenting Program): de ouders rapporteerden minder probleemgedrag zoals hyperactiviteit, aandachtsproblemen en agressie. Deze vermindering bleef ook standhouden tot 12 maanden na de interventie.

Het verrassende is dus dat we kinderen met gedragsproblemen en hun ouders kunnen helpen, niet alleen via specifieke opvoedingsprogramma’s, maar aanvullend door hen te stimuleren om samen spelletjes te spelen. Dat is een heel eenvoudige, goedkope en toegankelijke manier waar je meteen mee aan de slag kan.

Enkele voorbeelden van de spelletjes uit de studie:

  • beweegspel waarbij je moet bewegen met de snelheid van het geroepen dier: jachtluipaard (snel), giraf (middelmatig), schildpad (traag)
  • hinkelspel: gooi naar een vak met een steen en spring er dan naar toe
  • memoryspel
  • …
  • de volledige spelletjeslijst vind je hier.

Spelletjes bevorderen de zelfregulatie

Heel wat kinderen met gedragsproblemen hebben moeite met zelfregulatie. Dat zijn de vaardigheden die nodig zijn voor het richten van de aandacht, voor het reguleren van emoties en voor het sturen van het eigen gedrag. Bij gestructureerde spelletjes leren kinderen bijvoorbeeld focussen op de bal, hun beurt afwachten, de volgende stap plannen en omgaan met frustraties wanneer dingen niet lukken of anders lopen dan verwacht. Ondanks de duidelijke voordelen van spel, brengen kinderen steeds minder en minder tijd al spelend door (Ginsburg, 2007). Drukke agenda’s en meer schermtijd verdringen de tijd die gaat naar gewoon samen een spelletje spelen. Dit ‘gewoon samen spelletjes spelen’ is nochtans een zegen voor de ontwikkeling van de zelfregulatie van kleuters.

Zelfregulatie is een cruciale ontwikkelingsvaardigheid

Een gebrek aan zelfregulatie als kleuter hangt samen met tal van moeilijkheden bij leren en ontwikkelen en ook met problemen in de volwassenheid, zoals meer kans op gezondheids- en mentale problemen, meer kans op werkloosheid, criminaliteit en armoede. Onderzoekster Healey (2019) zegt hierover: “Zelfregulatie is essentieel voor schoolrijpheid en -succes. Je moet kunnen stilzitten, niet zomaar antwoorden roepen, een taak kunnen volhouden, omgaan met frustraties en leren geven en nemen in sociale relaties. Wanneer we manieren vinden om het zelfregulerend vermogen van kleuters te verbeteren, dan kunnen we de levensloop van vele individuen veranderen.”

Laten we een spelletje spelen. Hoe promoot ik dat?

  • Nodig kinderen met gedragsproblemen geregeld uit om in kleine groep een spelletje te spelen onder jouw begeleiding. Zo leren ze belangrijke zelfregulatie-vaardigheden zoals hun beurt afwachten, omgaan met frustratie, je aan de afspraken houden ….
  • Informeer ouders over het belang van spelen en het samen spelen van gestructureerde spelletjes met hun kinderen. Niet alle ouders zijn zich daarvan bewust. Waarom is spel belangrijk voor hun kind? Geef enkele voorbeelden van spelletjes en wat kinderen eruit leren.
  • Nodig ouders uit in de klas om met een klein groepje kinderen een spelletje te spelen. Spelletjesouders of -grootouders zorgen ervoor dat er meer kans is om in kleine groep spelletjes te spelen en tegelijk ervaren de ouders hoeveel kleuters ervan opsteken.
  • Een ‘spelletjestas’ meegeven naar huis kan een aanleiding zijn om samen te spelen. In de tas zit het spelmateriaal, de speluitleg en een inventaris van de inhoud van de tas. Kies voor heel eenvoudige spelletjes en stevige, niet te kleine materialen.
  • Een ‘samenspelmoment’ organiseren. Bij deze ouder-kindactiviteit komen de ouders meespelen. Een doorschuifronde met spelletjestafels, samen bewegingsspelletjes spelen in de zaal, … op die manier leren ouders spelletjes kennen die ze samen met hun kind kunnen spelen en ervaren ze de leerkansen van de spelletjes.

 

Meer lezen over zelfregulatie:

Meer lezen over leren via spelletjes in het rapport van Lego Foundation p. 16-17:

Bronnen:

  • Deterd Oude Weme G. & Van Tuijl C. (2012). De ontwikkeling van zelfregulatie. De wereld van het jonde kind, november 2012.
  • Ginsburg, K. R. Committee on Communications, Committee on Psychological Aspects of Child and Family Health. The importance of play in promoting healthy child development and maintaining strong parent-child bonds: Pediatrics. 119, 182-191 (2007).
  • Healey D. & Healey M. (2019). Randomized Controlled Trial comparing the effectiveness of structured-play (ENGAGE) and behavior management (TRIPLE P) in reducing problem behaviors in preschoolers. Scientific reports. Geraadpleegd op 25 april 2019, van https://www.nature.com/articles/s41598-019-40234-0
  • University of Otago. (20191). Study highlights power of play: Structured play helps toddlers self-regulate, altering their life course. ScienceDaily. Geraadpleegd op 25 april 2019, van sciencedaily.com/releases/2019/03/190321102838.htm
  • Bron afbeelding: https://www.army.mil/article/85901/yongsan_raises_readiness_by_giving_parents_a_break

2 gedachtes over “Gewoon een spelletje? De kracht van spelletjes voor kinderen met gedragsproblemen”

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.