Eindelijk terug spelen & leren in de klas. Spel verbinden met de verruimde wereld van je kleuter.

Onze gastbloggers zijn Liv Camps en Joeri Sterckx, pedagogisch medewerkers van OVSG.

Het licht staat op groen. Ook wij mogen terug opstarten en onze kleuters terug in de klas laten spelen. Dit zal een bijzonder moment worden. In een vorig blogbericht hadden we het over STERKE thema’s tijdens het afstandsleren. Nu we terug naar de klas mogen, maken we een korte en krachtige vertaling van hoe we deze werkwijze verderzetten in de klas. Want kinderen hebben lang hun eigen spel moeten inrichten, hebben zich mogelijks verveeld of hebben in de tablet een nieuwe speelkameraad gevonden. Sommigen zijn ongetwijfeld ook heel creatief geworden. Er waren kleuters die in een kleine ruimte met het gezin moesten vertoeven… Voor iedere kleuter was dit een heel abnormale nieuwe ervaring die ongetwijfeld indruk heeft nagelaten.  

Door aan één gezamenlijk thema te werken, kunnen we ervoor zorgen dat die herkenbare structuur snel terug komt. Het biedt mogelijks richting, uitdaging, voorspelbaarheid, motivatie en leerhonger. Met de groep terug aan de slag,  samen het kleuterbad induiken om emoties te verwerken, de nieuwe kennis over de wereld verder uitbreiden, leren van ieders ervaringen en het een plaats geven.

Dat is niet het enige argument om meteen met een thema te starten. Door te werken met sterke thema’s die onze kleuters gaan verwonderen en aansluiten bij hun (vernieuwde) leef- en belevingswereld krijgt een sterk en breed aanbod snel weer kansen. Kleuters komen graag naar school als er wat te beleven, te leren, te ontdekken, te voelen, te ruiken en te proeven valt.  Als ze actief aan de slag kunnen en uitgedaagd worden om op ontdekking te gaan, zijn ze snel opnieuw aan het leren. Bovendien krijg je met een doelgericht geïntegreerd aanbod sneller zicht op de vernieuwde beginsituatie, zeker wanneer je het meespelen in hoeken eveneens ondersteunt.

Hoe pakken we dit aan?

  1. Je doelen selecteren.
  2. Vertrekken vanuit een sterke impressie.
  3. Mindmap na de impressie: Wat weten we? Wat willen we weten? Hoe gaan we dat te weten komen?
  4. Samen onderzoeken om antwoorden te vinden. Samen ontwerpen om de echte wereld naar binnen te halen.
  5. Rollenspel en rolhandelingen oefenen.
  6. Reflecteren om samen het aanbod bij te sturen.

Verrijken van onze hoeken: hoe kunnen we de veiligheidsmaatregelen en de ervaringen van de kleuters laten verwerken door de spelimpulsen die we aanreiken in de hoek.

Inzetten op een STERK thema

Onze kleuters hebben lang hun eigen spel moeten inrichten. Ze hebben ook veel tijd samen met hun ouders doorgebracht.  Er waren ongetwijfeld momenten waar ze samen activiteiten ondernamen maar evenzeer veel momenten waarop ze alleen moesten spelen of gekluisterd zaten aan een scherm. Zo bakten ze misschien mee met de zuurdesem-bak-passie van papa, deden ze samen met mama de schoonmaak of werd het huis plots tot kapsalon herdoopt. Door een thema uit te werken vanuit hun ervaringen kunnen we deze indrukken verwerken.

Heeft niet iedereen heel vaak het nieuws bekeken, cijfers horen voorbijkomen, folders en post kunnen onderscheppen met het woord ‘Corona’ op? Waarom gaan we nu niet zorgen voor de schoolkrant vanuit de belevingen van onze kleuter? Wat weten ze hier al over? Wat willen ze te weten komen? Of de helden van deze coronatijd. Wie zijn ze, wat doen ze? Iedereen kent wel iemand.

Er zijn zeker ouders in je klas die de voorbije weken als helden gewerkt hebben in ziekenhuis, het woon-zorgcentrum, vuilniskar, verzorging, voedingswinkel. En onze kleuters zijn toch ook zo nieuwsgierig waarom deze beroepen wel mochten doorwerken, wat er anders is verlopen, wat ze allemaal moesten doen. Dit gaan we in de verf zetten en hen laten beleven.

Bijna iedereen loopt met een mondmasker op. Er worden heel wat mondmaskers gemaakt en je ziet ze in verschillende kleuren en vormen. Wat willen we hierover weten? Hoe worden ze gemaakt? Welke ouders, grootouders, buren hebben ze zelf gemaakt? Wie ontwerpt de stof? Welke stof is geschikt voor een mondmasker, welke niet? Welke modellen zijn er allemaal? Wie kan ze met ons maken? Is een sjaal dragen of een helm hetzelfde?

Afstand houden en handen wassen. Kunnen we geen uitvinders worden van de handwasmachine of van de melder om voldoende afstand te houden onder elkaar? 

Ga je mee op pad?

STAP 1 is starten door uit te zoeken welke doelen je gaat realiseren. Dit zijn doelen die:

  • de brede ontwikkeling stimuleren,
  • aansluiten bij de onderwijsbehoeften,
  • kinderen terug laten thuiskomen in de groep, bij de leerkracht, nieuwe oefenkansen beiden voor afspraken en regels.
  • nodig zijn om een vloeiende en soepele doorstroom naar de volgende klas te realiseren.

Zet doelen in de focus die het onevenwicht in je klasgroep terug in balans gaan brengen. Sommige kleuters hebben meer dan ooit nood aan een rijk taalaanbod. Anderen hebben maandenlang amper bewogen… dus verschillen kan je nu ombuigen. Bied je kleuters vooral veel oefenkansen door je doelen te herhalen en op geïntegreerde wijze aan bod te laten komen. Ga in overleg met je collega om je doelen te selecteren. Kies hiervoor een sterk thema waarmee je een breed doelenaabod kan realiseren én dat aansluit bij de interesses van jouw kleuters.

STAP 2 is tijd nemen voor een STERKE impressie. Al het materiaal dat je binnenkreeg van je kleuters kan je hiervoor gebruiken. Maak hiervan een montage en op deze manier kan je de voorbije periode verwerken met je kleuters. Om dan vervolgens te gaan mindmappen. Al je kleuters gaan zeker willen meegeven wat ze allemaal gedaan hebben. Je kan hier heel wat sociaal-emotioneel leren in verwerken, aandacht hebben voor het welbevinden van je kleuters en TAALproductiekansen! Door dit in kleine groepen te organiseren, krijgen kleuters veel meer spreekbeurten en zet je tegelijk in op warme relaties tussen jou en de kleuters onderling, een belangrijk aandachtspunt.

Teken en schrijf dit allemaal uit in je mindmap. Zorg voor een fotowand met al hun ervaringen. Deze wand zorgt voor sterke interactiemomenten tussen kleuters onderling, jij en je kleuters. Wat zijn nog mogelijk STERKE impressies:

  • Een mama of opa uitnodigen die heel vlot mondmaskers kan maken. 
  • Zelf online iets bestellen zoals we de voorbije periode veel gedaan hebben.
  • Een dagverloop van een ouder die een zorgberoep heeft digitaal volgen.
  • Een papa die tijdens de corona-tijd heeft deelgenomen aan een bakwedstrijd
  • De ouders van je klas en hun vrije tijdsbestedingen.

Het is vooral onze bedoeling om in te pikken op de belevingen van de voorbije periode. Vertelplaten zijn een optie wat nog sterker is werken met eigen foto’s van de kleuter en van jou als kleuterleerkracht, krantenknipsels en foto’uit het lokale krant kunnen heel wat vertelstof losweken.

In STAP 3 gaan we in onze klashoeken plaats maken om alles te verwerken en om onderzoek te doen.

  • De huishoek inrichten als thuis-werkplek, brieven schrijven, posters ontwerpen voor de coronamaatregelen.
  • Onderzoekhoek: we maken onze eigen lijsten. Natuurlijk niet van het aantal corona-besmettingen, maar bijvoorbeeld van neutrale of positieve zaken: Het aantal mondmaskers dat ze op straat zien vanuit de klas? Hoeveel kinderen er in het park spelen? Hoeveel ouders werken in de zorg, van thuis uit of gingen buitenhuis werken?
  • Eten maken, ‘website’ ontwikkelen en bestelmodus, prijskaarten, apero-bags maken
  • Mondmaskers ontwerpen.
  • Winkel: lijnen om afstand te bewaren en iemand die de manden ontsmet, een bewaker in de winkel die zorgt dat er afstand gehouden wordt.
  • Boekenhoek: boeken over verpleging, ziekenhuis, rusthuis, mondkapjes maken, reclamefolder van veiligheidsmaterialen. Boeken over naaien. Boeken over de post en andere middelen om te communiceren. Boeken over allerlei beroepen uit de dienstverlening.
  • Techniekhoek: bouwplannen ontwerpen voor een afstands-deuropener, droogmolen en -rek om mondkapjes te laten drogen.
  • Automat: stratenplan van de kinderen van de klas en foto’s van hun huizen voor al de leveranciers aan huis met bijhorende bol.com, Zalando… dozen.
  • Buiten een parcours uitzetten dat de pakkettenleveranciers/postbodes/ fietsers dienen te volgen.
  • Speelplaats laten versieren om al de mensen in de zorg te bedanken en hier foto’s en filmmateriaal van laten maken voor op het nieuws of in de schoolkrant.
  • Nieuwe manieren van groeten bedenken?

Wat het ook mag worden en zijn: daar heb jij als leerkracht goed over nagedacht en je neemt de input van je kleuters ook mee. Je gaat vanuit de mindmap samen activiteiten opzetten. Neem tijd om dit samen op te bouwen met je kleuters. Zorg niet zelf voor alles. Bouw samen met je kleuters aan het thema. Durf hier zelfs nog tijd voor te nemen tot het einde van het schooljaar!  Eén sterk thema induiken en heel diep en breed gaan leren.  Op die manier alle ervaringen meenemen en een plaats geven. Maak een plan, wat hebben we nodig wie zorgt er voor wat? Jullie gaan samenwerken, samen verwerken. Dit zorgt voor zo’n sterke momenten van meespelen met je kleuters.

Vervolgens – na voldoende verwerkingstijd – breng je het rollenspel in je klas, STAP 4 dus. Wat willen jullie worden? Welke sociale culturele praktijk gaan jullie realiseren in de klas? Dit rollenspel is echt wel een focus. Als de kleuters iets gemist hebben, is het wel samenspelen met leeftijdsgenoten. Worden we:

  • De redactie van het journaal spelen en zelf het schooljournaal maken.
  • De vuilniskar, de ploeg moet ook de route uitwerken.
  • De stadswacht die samen met het ontwerpbureau voor alle logo’s en picto’s in straten en winkels zorgt en de veiligheid garandeert.
  • Een online shop die al zijn goederen levert, zorgt voor de bestelling en verwerkingen van alles wat men ook retour verzendt.
  • De hobby-bakker die voor alle verjaardagen een gebak maakt.

Wat je ook wordt, je merkt het: binnen een thema met een doelgericht aanbod liggen heel wat kansen om via spelend leren taal te verwerven, taal te oefenen, samen in interactie te onderzoeken en te ontwerpen, samen indrukken te verwerken.

‘Spel is het medium bij uitstek om culturele kennis en vaardigheden op een betekenisvolle manier te verweven, omdat het op de eerste plaats de mogelijkheid opent voor kleuters om mee te doen in praktijken die eigenlijk nog te complex voor hen zijn en kennis en vaardigheden veronderstellen die ze nog niet hebben. Verder biedt spel kleuters vrijheid aan die ze elders niet krijgen en schept dus ook mogelijkheden om te leren.  Het is een manier om de verschoolsing van het onderwijs tegen te gaan, zonder dat het leidt tot verlies aan inhoudelijke kwaliteit’.  (Van Oers Bert)

Wat ga je bereiken?

Vanaf dag één verzamelen we alles wat we willen weten en wat we te weten zijn gekomen op onze themawand. Gedurende het thema is deze wand het werkinstrument.  Het wordt aangevuld met nieuw ontdekkingen, wordt gebruikt als reflectie-instrument of om nieuwe plannen te maken.

Creatief denken – probleem oplossen – mediawijsheid – taal – communiceren – samenwerken – sociale & culturele vaardigheden – denkontwikkeling – zelfregulering – kritisch denken: het zijn bouwstenen die je gaat inzetten om je kleuters via doelgericht spel hun wereld en cultuur te ontdekken, zodat ze groeien in hun ontwikkeling. 

In het maakproces raakt je kleuter aan de eigen fantasie en vermengt die met de culturele werkelijkheid. Maken is raken aan kennis, vaardigheden en technieken.

“Play hard-work hard” is hier helemaal van toepassing

Het thema is niet de saus van de week. Het is een mengeling van krachtige, inspirerende, doelgericht ingebrachte impulsen en ingrediënten die jouw kleuters meenemen en doen zinderen, waardoor ze doelgericht SPELEN en dus bergen LEREN. Je leest het goed: SPEL is de motor; de leidende activiteit.  Jouw kleuters komen graag naar school als er wat te beleven, te leren, te ontdekken, te voelen, te ruiken en te proeven valt. Als ze actief aan de slag kunnen en uitgedaagd worden om op ontdekking te gaan zijn ze snel opnieuw aan het leren. Laat ze proeven en speel jij vooral mee.

Succes!

Liv Camps – Joeri Sterckx

Bronnen

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.