De appel als thema in de klas

Ik pleit er vaak voor om de leefwereld van de kleuters te vergroten met niet voor de hand liggende thema’s. Toch biedt ook wat zich onder onze neus bevindt soms enorme verbredings- en verdiepingskansen. Toeval wil dat ik de laatste dagen in verschillende contexten op appels stuit en er spontaan aanzetten voor kleuteractiviteiten begin bij te bedenken.

Wat een verscheidenheid

De kleur- en smaakverschillen tussen appels zijn groot en toch zijn ze familie van elkaar. De Renet, de Cox, de Jonagold en de Schone van Boskoop, ze klinken als adellijke geslachten. Niet dat ik van de kleuters een blinde smaaktest met twintig soorten zou afnemen, maar een kleine proeverij mag wel. Wie houdt van zuur of proeft zuurzoet of zoetzuur? Je raakt wellicht ook aan een partij goede gratis stoofappels waarmee je nadien heerlijke appelmoes kan maken.

De intrigerende vorm van een appel

Weinig ligt zo goed in de hand als een appel. Een appel eten uit het vuistje is ook leuk en een klokhuis met steeltje is elegant. Liefhebbers van het vierendelen van appels kunnen inbrengen dat ook een halve en een kwart appel fraai zijn. Al deze vormen stellen ook uitdagingen voor de bouwhoek. Probeer maar eens zo goed mogelijk de vorm van een appel te benaderen met Legoblokjes. Waarin schuilt trouwens het verschil tussen een appel en een 3D-hartje?

Kunst

De appel duikt ontzettend vaak op in schilderijen. Neem het stilleven, de étude voor het penseel. Laat je kleuters maar proberen en laat hen inzien dat een schilderij een spel van compositie en licht is. Laat hen Gauguin vergelijken met Cézanne of de Hollandse meesters en hun voorkeur uitdrukken achter de ezel. Later op de week pak je er voor de lol de appels van beroemde Belg Magritte bij en voor de liefhebbers kan een klein zijsprongetje naar een schilder met de naam Karel Appel.

    

Taal

Appels zijn zo nabij en universeel dat onze taal bol staat van uitdrukkingen met het woord appel. Zijn het wijsheden of goed klinkende onzin? Wat betekenen ze trouwens? Maakt een rotte appel alle fruit in de mand te schand? Denken de kleuters ook dat de appel niet ver van de boom valt? Welke voorbeelden en tegenvoorbeelden kennen ze? Kijken ze ook voorbij fysieke gelijkenissen? Moeten we door de zure appel heen bijten om een appeltje voor de dorst opzij te leggen? Vergelijken we niet voortdurend appelen met peren of wanneer wordt een vergelijking betekenisloos? Als we geen appelen voor citroenen mogen verkopen, kan een Granny smith dan wel voor een Pink lady? Welke soort kan je voor een appel en een ei kopen in de winkelhoek?

Voor de echte liefhebbers zijn er ook nog mooie taalsalto’s naar vreemde talen mogelijk. Gun de kleuter Destiny het plezier als eerste of enige de juf te begrijpen als ze zegt “An apple a day, keeps the doctor away”. En wat zal Merveille trots zijn als zij nature morte kan vertalen. De vaststelling dat stilleven dode natuur is in het Frans is toch voor iedereen een leuke taalbeschouwing.

Religie en hedendaagse moraal

Kunst, taal, symboliek en religie treffen elkaar in de appel. De twistappel is wellicht wat moeilijk (al loert Sneeuwwitje om de hoek), maar de verboden vrucht aan de boom van goed en kwaad in Genesis ligt voor velen in het bereik. Het zijn schilders als Dürer die er een appel van maakten. Trouwens is het wel een zonde om de vruchten van de boom van de kennis te eten? Is naar school gaan hoogmoed? En moeten wij ons schamen voor ons blootje of waar en wanneer bedekken we ons best achter meer dan een vijgenblad?

Een blogbericht is kort. Te kort, want met pijn in het hart schuif ik de aardappel / de pomme de terre, een bekend computermerk, de appelbloemen en de bijtjes, Willem Tell, Apple Records en zelfs het geluid van het bijten in een sappige appel naar de marge.

Ik heb geen klas om het in te realiseren. Jij wellicht wel.

 

Bron van de foto van het zwarte meisje:

https://pixnio.com/people/children-kids/smiling-young-african-american-girl-was-holding-up-a-granny-smith-apple-in-her-right-hand