Tips om te leren van elkaars diversiteit

Van onze gastbloggers Katleen Brits en Liesbet Niveau van Studio GLOBO

‘BOEM! KNAL! Plots  begint het schip te beven. Er klinken luide knallen en hier en daar komt er rook naar buiten kringelen. Het schip is in panne gevallen!  Gelukkig zijn de kleuters er om de reizigers te helpen. In kleine groepjes gaan ze aan de slag. De brandstof wordt terug bijgeladen, de startcode wordt weer ingevoerd, enkele technische zaken worden gecheckt, …  Met de bonte mix aan  talenten en ervaringen van de kleuters  slagen ze erin om het schip te herstellen. Net op tijd voor de volgende reis.’

Dit fragment komt uit het nieuwe educatief project Expeditie WareWare van Studio Globo voor de derde kleuterklas en 1^stegraad lager onderwijs, waarin leren van elkaar centraal staat: leren van elkaars talenten, gewoonten, ervaringen, mening, … Allemaal elementen die deel uitmaken van de brede diversiteit die aanwezig is in elke klas. Diversiteit is immers meer dan enkel de verschillende uiterlijke kenmerken of etnisch-culturele achtergrond van je leerlingen. Diversiteit zit hem ook in de gewone dagdagelijkse kleine dingen: hoe en wat je eet, om hoe laat je moet gaan slapen en of je ’t leuk vindt om in je blootje rond te lopen… Allemaal thema’s waarin we elkaar kunnen vinden maar ook kunnen verschillen, waarmee we leren van elkaar én elkaar beter leren kennen.  Leren van elkaars diversiteit!

 

Leren van elkaars ‘gewoonten’:

• Probeer in de aankleding van je klas zoveel mogelijk elementen te gebruiken uit de leefwereld van je kleuters. Zo leren je kleuters automatisch van elkaars gewoonten en zorg je er tegelijkertijd ook voor dat alle kleuters zich erkend en thuis voelen in je kleuterklas. Laat hen daarom van bij het begin spulletjes van thuis meebrengen: kleren van mama of papa voor in de verkleedhoek, boekjes in de thuistaal, lege doosjes van etenswaren voor in de winkel of keukenhoek, familiefoto’s, … Indien je kleuters niet geneigd zijn om dingen van thuis mee te brengen, kan je als leerkracht zelf een grote keuze aan dagelijkse diverse producten en verpakkingen in de winkel van de klas leggen. Maak er geen exotisch souvenirwinkeltje van, zorg ervoor dat kinderen de verpakkingen van thuis herkennen maar tegelijk nieuwsgierig gemaakt worden voor de onbekende zaken die ze in de winkel aantreffen. Zo verruim je de blik van de kleuters en laat je hen ontdekken dat diversiteit boeiend is en kansen biedt.
• Groet ’s morgens je kleuters in hun eigen moedertaal. Als je daar als leerkracht een gewoonte van maakt, dan wordt die taaldiversiteit iets heel normaals in je klas.
• Iedereen feest graag, maar iedereen feest anders. Laat je kleuters elk zelf iets meebrengen van hoe zij thuis feest vieren. Dit geeft je kleuters de kans om iets te tonen van zichzelf en de gewoontes bij hen thuis. Het traditionele Kerstfeestje wordt dan plots een écht intercultureel feest.

 

Leren van elkaars ‘talenten’:

• Daag je kleuters uit om samen in een klein groepje een probleem op te lossen, dan komen hun verschillende talenten automatisch aan bod: Geef de kleuters in de bouwhoek de opdracht om samen een kasteel te bouwen van een meter hoog. De ene kleuter heeft veel ruimtelijk inzicht en zal kunnen uitleggen welke blokjes je best waar legt, de andere kleuter heeft een heel fijne motoriek en slaagt erin om de blokjes op elkaar te plaatsen zonder de toren te laten vallen, nog een andere is eerder bezig met het esthetische en zorgt ervoor dat het kasteel er ook mooi uitziet, …
• Zorg ervoor dat bij het schoolfeest of grootouderfeest elke kleuter iets kan doen waar hij of zij zich goed bij voelt. Niet alle kleuters zijn podiumbeesten en sowieso horen er heel veel verschillende taken bij het organiseren van een show: materiaalmeesters, decorbouwers, geluid- en lichttechniekers, acteurs, souffleurs, promomensen, choreografen, ticketverkopers, catering, regisseurs, plaatsaanwijzers, … Organiseer de show samen met je kleuters. Zo kunnen ze leren van elkaars talenten en ligt de nadruk niet enkel op het nabootsen van wat je als leerkracht in elkaar hebt gebokst.

 

Leren van elkaars ervaringen:

Thuis, bij vrienden, op school, … overal doen kleuters ervaringen op, maar die ervaringen kunnen totaal verschillend zijn. Daarom is het net boeiend om die ervaringen met elkaar te delen en zo van elkaar te leren.

• Geef bij het maken van fruitsla aan elke kleuter een plankje en een mes en laat hen in kleine groep aan een gemeenschappelijke tafel werken. Als je goed kijkt zal je merken dat elke kleuter het anders aanpakt: de ene schilt eerst de appel en probeert van de schil een lange slang te maken, de andere snijdt hem eerst in 4 stukken en schilt hem dan pas, nog iemand anders heeft geleerd om heel de appel rond inkervingen te maken en dan dwars blokjes af te snijden, …
• Maak na een gebeurtenis of evenement op school (sportdag, bezoek van de politie, paasontbijt, …) echt de tijd om naar de opgedane indrukken van je kleuters te luisteren. Spoor hen aan deze te uiten en te luisteren naar elkaar. Je kan er een klasjournaal van maken, met een kleuter die nieuwsanker of interviewer speelt en de andere kleuters met een micro van achter een televisietoestel interviewt.

 

Leren van elkaars ‘meningen’:

• Filosoferen met kinderen is de ideale manier om kleuters aan te zetten om hun eigen mening te verwoorden, te luisteren naar andermans mening, te reflecteren en op basis daarvan hun eigen mening bij te sturen. Filosoferen kan je rond eender welke vraag, als er maar geen pasklaar antwoord is.
  Wat is een superheld? Laat de kleuters eerst opsommen wie er voor hen allemaal een superheld is. Daarna gaan ze op zoek naar de kenmerken van een superheld: Hoe ziet een superheld eruit? Wat moet je doen om een superheld te zijn? En van de ene vraag rol je dan automatisch in de andere: Kan je aan iemands uiterlijk zien of hij/zij een superheld is? Kan je mama of papa, broer of zus ook een superheld zijn? Is iemand die andere mensen kan doden een superheld?
• Kleuters hebben ook al een mening over het reilen en zeilen op school en daarom is het belangrijk om ook met hun visie rekening te houden bij verbouwingen, het maken van afspraken in de refter, het ontwerp van de groene speelplaats, … Installeer een babbelbox in je klas waar je kleuters tussendoor hun mening kunnen laten opnemen op video of dictafoon, om daarna met de hele klas de getuigenissen van iedereen te beluisteren. Zo krijgt elke kleuter de kans om zijn eigen mening te uiten, zonder beïnvloed te worden door de mening van anderen.

 

Ons mysterieuze schip is netjes opgeblonken en enkele ontdekkingsreizigers staan te popelen om samen met je klas de meerwaarde van diversiteit te ontdekken. Ga je samen met ons op ExpeditieWareWare? Surf dan naar www.studioglobo.be en reserveer een plekje voor je klas voor het volgende schooljaar! De inschrijvingen gebeuren tussen 4 juni en 28 juni 2018.