Zorgen voor jezelf: Of hoe een ‘bubbel’ van rust creëren ook zorgen voor je kleuters is.

Moeilijk evenwicht vinden, ‘burn out’, plannings-stress, perfectionisme, kwaliteitsdruk, geen tijd, en zo kan ik nog even doorgaan. We leven in een tijd waar presteren, spurten, het altijd beter én sneller willen en moeten doen niet meer weg te denken zijn. Ook leerkrachten geven aan dat werken in onderwijs de laatste jaren steeds meer van hen vraagt, waardoor fysieke en mentale gezondheid op de helling komen te staan. Zo geeft ook leerkracht Nele in een interview met Klasse aan dat ze worstelt met haar perfectionisme, en dat ze ‘moeilijk kan doseren’ (Demey, J., Klasse 2018).

De vraag die ik me soms stel: Waarom laten we ons zo achter de veren zitten? Waarom hebben we vaak het gevoel dat wat we doen nooit genoeg, nooit goed genoeg, en nooit snel genoeg is? En misschien de hamvraag in dit verhaal: Hoe gaan we daarmee om? Hoe zorgen we in onze hectische, snelle, eisende maatschappij voor onszelf, voor ons eigen welzijn, op alle vlakken?

De kracht van ‘goed genoeg’, ‘neen’, en de lat wat lager leggen

Ik besef het goed, het is makkelijker gezegd dan gedaan. Maar volgens mij kan je enkel ‘overleven’ wanneer je voor jezelf de balans opmaakt: Is dit van levensbelang? Moet dit nu of kan dit ook later? Moet het perfect zijn, of is goed ook goed genoeg? Naar mijn gevoel mogen we onszelf wat vaker tijd en ruimte geven door te zeggen ‘foert, dat volstaat’ of ‘neen, dat kan wachten’. We mogen ook onze directe collega’s gerust wat vaker krediet geven, of van een schouderklopje voorzien, onder het motto: het is OK, het is voldoende, meer moet dat niet zijn.

Zelfzorg als leerkracht: levensles voor je kleuters

Als leerkracht voor jezelf zorgen, je eigen tempo bepalen, een ‘bubbel’ van rust en zelfs traagheid installeren, en de boodschap geven dat je best doen volstaat, ongeacht het resultaat, is een les die we ook (meer) aan kleuters moeten meegeven volgens mij. Uit een online bevraging van de Vlaamse Jeugdraad die door meer dan 1100 jongeren (14-25) werd ingevuld in 2016 bleken behoorlijk alarmerend resultaten. 38% van deze jongeren gaf aan zich slecht te voelen, in die mate dat het hun functioneren belemmerde. 60% gaf aan het gevoel te hebben niet aan verwachtingen te kunnen voldoen. Een resultaat bij jongeren, waar we reeds van in de kleuterleeftijd invloed op kunnen uitoefenen volgens mij.

Ook bij jonge kinderen nemen het tempo en de eisen immers toe. Uitspraken als ‘nu zou hij toch snel moeten leren zwemmen, want hij is toch al 3 jaar geworden’, of ‘tussen de tekenacademie in de voormiddag en de tennisles om 17u kunnen we op zaterdagmiddag misschien nog net snel langs de dierentuin’ zijn vandaag de dag niet uitzonderlijk. Nogmaals, waarom drijven we het tempo voor onszelf en onze kinderen toch zo graag op? Waarom moeten jonge kinderen reeds van bij de start in het kraambed (bij wijze van spreken) een volgeboekte agenda hebben? Waarom MOETEN jonge kinderen al zoveel, en zo snel?

Kinderen leren om zowel op fysiek als mentaal vlak te zorgen voor zichzelf, door hen niet voortdurend onder druk te zetten, door niet steeds het perfecte of het mooiste of het snelste te eisen, lijkt mij een belangrijke opdracht voor onderwijs. Kinderen leren zorgen voor zichzelf, door hen bewuste keuzes te helpen maken, en door te leren omgaan met tempo, tijd en vooral ‘niets doen’, gaat hand in hand met kinderen een stevig fundament geven om als persoon sterker te staan in onze maatschappij.

Gerelateerde bronnen: Lees- en kijktips

In het boek ‘Relaxed voor de klas’ (2018) beschrijft Stefaan Vanparys het vijfdelig ‘relaxed-model’ dat je kan gebruiken op klasniveau om ontspannen voor de klas te staan, en om dat bovendien in iedere klassituatie te kunnen blijven. Hij legt in het model uit hoe vertrouwen, observeren, installeren, stimuleren en corrigeren belangrijke krijtlijnen zijn om mee aan de slag te gaan.

Een tweede tip, een videoreportage van Pano (2017) omtrent de druk om te presteren bij kinderen. In de reportage worden enkele kinderen en situaties in beeld gebracht, en wordt in vraag gesteld of we niet teveel eisen en verwachten van onze jonge generatie.

Link: http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/binnenland/1.2942891

Oproep

Ik doe dus een oproep, om de ontwikkeling van kinderen te prikkelen, maar om hen daarbij vooral ruimte en tijd te geven in de klas, een ‘bubbel’ als het ware, waar van ‘stress’ geen sprake is, en waar niets (moeten) doen voor kinderen alle deuren opent om zelf aan de slag gaan, creativiteit aan te boren, en bovenal te zorgen voor zichzelf. Laten we zelf het goede voorbeeld geven, door hetzelfde te doen, en af en toe ‘foert’ of ‘neen’ te zeggen.

En wat doe jij precies?

Op welke manier tracht jij als (toekomstige) juf of meester voor jezelf te zorgen, ‘te overleven’?

Welke boodschap wil je op dit vlak meegeven aan je kinderen in de klas, en hoe doe je dat dan?

Op welke manier tracht je kinderen op school te leren om op een gezonde manier om te gaan met verwachtingen, ‘eisen’, ‘moetjes’? Welke visie koppel je daaraan?

Hoe creëer jij een ‘bubbel’ van tijd en ruimte?

 

Referenties

Demey, J. (2018). Leraar Nele worstelt met haar perfectionisme: “Ik kan moeilijk doseren”. Afgehaald

op 23 april, 2018, via https://www.klasse.be/129334/verhaal-leraar-perfectionisme-doseren/

 

De Redactie.be (2017). Ligt de druk om te presteren bij kinderen té hoog? Reportage Pano, 2017,

afgehaald op 23 april, 2018, via http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/binnenland/1.2942891

 

Vanparys, S. (2018). Relaxed voor de klas: Van stimuleren tot corrigeren. LannooCampus: Leuven.

 

Vlaamse Jeugdraad (2016). Dossier: 1124 jongeren over ‘goed in je vel’. Afgehaald op, 23 april, 2018,

via https://vlaamsejeugdraad.be/sites/default/files/wysiwyg/20160627_enquete_hoe_gaat_het_en_hoe_kan_het_beter_-_verslag.pdf