Hoe ver (letterlijk!) mag je als ouder gaan wanneer je je kinderen naar school brengt? Welke al dan niet denkbeeldige lijn wordt er voor ouders getrokken? Het verschil in visie en aanpak van scholen is vaak groot in de praktijk. Telkens wanneer ik studenten bezoek tijdens stageperiodes, en ik in de ochtend weer een andere school binnen wandel, stel ik mezelf de vraag waar de keuze van scholen op gebaseerd is (tot aan de lijn, tot op de speelplaats, tot in de klas), en wat het effect daarvan is op betrokkenheid van en met ouders.
Het STOP! -signaal
Je ziet het wel vaker aan de schoolpoort van de kleuterschool, het bord “vanaf hier kan ik het alleen!” of “hier neem ik afscheid!”. Soms ontbreken de borden, en is het een rode of witte lijn die visueel aangeeft wanneer ouders al dan niet ‘in overtreding zijn’ wanneer ze hun zoon of dochter naar school brengen. Hetzelfde geldt bij het afhalen van de kinderen: komen ouders tot in de klas om de kinderen op te pikken, mogen ze tot op de speelplaats, of wordt er verondersteld dat ouders achter de poort wachten wanneer de schoolbel gaat? Soms (zeker niet altijd!) bedraagt de afstand tussen leerkrachten en ouders letterlijk heel wat meters. Ik stel mezelf dan de vraag wat dat doet met de verbinding en het vertrouwen tussen ouders enerzijds en de leerkracht en/of de school anderzijds.
Openheid en direct contact
In haar kwalitatief onderzoek omtrent relaties tussen ouders enerzijds en leerkrachten anderzijds, omschrijft Leen Dom (KULeuven, 2006) dat deze relatie in de alledaagse schoolpraktijk niet altijd vanzelfsprekend is. In het onderzoek kwam bijvoorbeeld naar voren dat de afstand tussen de ouders, en de leraren en de directeur verschilt. Dom (2006) stelt dat de drempel voor ouders om met vragen of opmerkingen naar de school te stappen, of om een gesprek aan te knopen met de leraar, in elke school op een verschillende hoogte ligt. Eén van de tips waarmee Dom (2006) haar artikel afsluit, is dan ook het scheppen van een sfeer van openheid en nabijheid.
Pedagoog Hans Van Crombrugge en onderzoeker Evelyn Morreel (2017) stellen in hun artikel omtrent ouderbetrokkenheid dat het scheppen van een sfeer van fysieke nabijheid inderdaad een trigger is voor ouders: op die manier kan je een eerste vorm van gesprek (hoe kort of kleinschalig ook) structureel inbouwen.
Professor Michel Vandenbroeck (UGent, 2017) beklemtoont op zijn beurt dan weer het belang van dit contact en gesprek tussen ouders, kinderen en leerkrachten, om zo vertrouwen te ontwikkelen: “Wie heeft verzonnen dat je je kind aan de schoolpoort moet afzetten of dat ouders niet in de klas mogen komen? Wie trok een streep: tot hier en niet verder? Als je het als school voor ouders moeilijk wil maken, moet je dat zo doen.”. Vandenbroeck (UGent, 2017) verwijst vervolgens vooral naar enige vorm van openheid en ‘wederzijdsheid’ die belangrijk is voor de relatie met ouders.
Dagelijkse contact, kan dat dan?!
Ja, dat is best mogelijk denk ik. Uiteraard kan ‘dialoog’ niet altijd even uitgebreid en diepgaand tot stand komen. Een kort dagelijks face-to-face contact en een “goeiemorgen, welkom!” of “hij deed het goed vandaag, tot morgen!” is daarom niet minder krachtig. Op die manier kan een eerste basis gelegd worden voor verbinding, vertrouwen, en betrokkenheid. Volgens mijn aanvoelen is het verkleinen van de drempel die ouders soms misschien ervaren pas mogelijk als ook de fysieke afstand wordt verkleind. En daar lenen informele, directe contacten op de speelplaats, maar ook aan de klasdeur, zich erg goed toe.
Deel je mening en ervaringen!
Hoe verlopen (dagelijkse) contacten tussen ouders en leerkrachten op de school waar jij werkt, of waar jij stage loopt als student(e)? Welke mening en visie deel jij al dan niet? Erg benieuwd naar jullie verhaal hieromtrent!
Enkele bronnen die mijn persoonlijke reflectie handen en voeten gaven:
Dom, L. (2006). Ouders en scholen: Partnerschap of (ongelijke) strijd? In Caleidoscoop, nr.4, jg.20, geraadpleegd via http://www.caleidoscoop.be/index.php?ID=31863&woord=585
Van Crombrugge, H. & Morreel, E. (2017). Ouderbetrokkenheid is meer dan een oudercontact. In Klasse, geraadpleegd via https://www.klasse.be/78264/ouderbetrokkenheid-is-meer-dan-oudercontact/
Vandenbroeck, M. (2017). Wat houdt ouders tegen om hun kleuter naar school te sturen? In Klasse, geraadpleegd via https://www.klasse.be/75743/wat-houdt-ouders-tegen-kleuter-naar-school-sturen/?utm_source=Klasse+-+Schooldirect&utm_campaign=bb28cdac8e-SCHOOLDIRECT_2017_03_07&utm_medium=email&utm_term=0_9b4882f742-bb28cdac8e-418313301
Kleutergewijs 
In de Gemeentelijke Basisschool ’t Sprinkhaantje mogen ouders met hun kleuter de klas instappen ’s morgens. Dat is een bewuste keuze. Het schept een band tussen ouders en school en het geeft tijd en ruimte voor alle kleine gesprekjes over de belevenissen van de kleuters.
LikeLike
Beste Koen, bedankt voor het delen van je ervaringen!
LikeLike
Dit is op X, Y of Einstein? herblogd.
LikeGeliked door 1 persoon
Op onze school komen de ouders ’s morgens hun kl afzetten in de klas en ’s avonds komen wij naar buiten met de groep. Daar wachten de ouders achter de lijn, zodat wij een overzicht kunnen houden over de kls die vertrekken naar hun mama. Bij de jongste kls wil ik volgend schooljaar wel voorstellen om de kls ook in de klas te laten ophalen. Dan is het overzicht nog veel beter. Af en toe ontsnapt er toch eentje.
Idd ik vind ook de gesprekjes s morgens heel gewoon en vertrouwen-gevend. Ouders zijn ook heel enthousiast over de communicatie in onze school en merken het verschil met de lagere school, die ook op een andere locatie is en dus ook andere regels heeft. Kinderen zijn groter en het hoort daar ook een stuk bij zelfstandigheid. Bij de oudste kls wordt vanaf de paasvakantie aangemoedigd om alleen naar de klas te komen, vanaf de poort. Om al een overgang in te schakelen.
LikeLike
Beste Els, bedankt voor je reactie! Fijn om te lezen dat er afhankelijk van de leeftijd van de kinderen wordt nagedacht over mogelijke systemen voor het brengen en halen van de kinderen. En inderdaad, deze leeftijd en mate van zelfstandigheid is zeker iets om hierbij in rekening te brengen. Dankjewel.
LikeLike
Ik wil hier graag op reageren en ben blij met je uitleg. Ikzelf ben kleuterleidster en op onze school mogen de ouders tot in de klas komen. We verwachten wel dat bij het belsignaal de kleuters in de rij staan en de ouders de school verlaten. Ik vind dit alles een heel goede regeling en ben blij met het dagelijks contact van de mensen die hun kind brengen. Als leerkracht ben je dadelijk van alles op de hoogte: wie komt hen ophalen, briefje afgeven, voorval thuis, kleuter die slecht geslapen heeft, soms ook ouders die iets vragen over iets wat de hun kleuter de dag daarvoor in de klas gemaakt had of waar hij tros over vertelde waar ze mee bezig zijn…. De ouders maken ook kennis met de blikvangers, de stagaire, andere ouders en kleuters van de klas.
Het dagelijks contact met het in de klas komen heeft het volgens mij ook een positief effect op het oudercontact… het gesprek verloopt vlotter (doordat ze jou als leerkracht al wat kennen) en je kan korter op de bal spelen.
Ik hoop dat deze formule van in de klas langskomen ( om de schooltas weg te zetten en het korte contact) zeker zal blijven bestaan.
LikeLike
Bedankt Hilde, om dit blogbericht kracht bij te zetten met enkele concrete voorbeelden vanuit je eigen klascontext, zeer waardevol!
LikeLike
In een Steinerschool is het gewoon (en eigenlijk als het kan, wordt het verwacht) dat de ouders hun kindjes zelf de pantoffels aandoen en tot bij hun juffie in de klas brengen. Een gebaar van vertrouwen, al 100 jaar bijna, over heel de wereld gaat dat zo. Gaat een kindje naar de voorschoolse opvang, dan brengt de juf van de voorschoolse opvang het kindje tot in de klas. Een stop of streep is er niet, het zijn immers ouders die (soms al wel lang geleden, maar toch leeft dit echt nog, de dankbaarheid voor die ouders-initiatiefnemers) de scholen hebben gewild en hebben opgericht, en die zich verbinden niet alleen in woorden maar ook in daden met het pedagogisch project, en die de school dagdagelijks ondersteunen. Omdat ze deze school en deze pedagogie wensen voor hun kind.
LikeLike
Beste Yo, bedankt voor het delen van deze ervaring en de visie erachter. Mooi om te lezen dat ouders en school elkaar vinden vanuit eenzelfde visie op naar school gaan en onderwijs bieden aan hun kinderen.
LikeLike
Ik moet denken aan de school waar ik al een aantal jarenkleuterjuf was. Ouders brachten de kinderen naar de klas, bleven even een boekje lezen en bij de inloop speelden ze even mee met de kinderen. Totdat er een nieuwe adjunct kwam die de kleuterbouw kwam ‘redden’ want het ging allemaal niet zoals zij het voor zich zag. Ze won zieltjes onder m’n collega’s en opeens hadden alle kinderen ‘last van al die ouders in de klas’ !! De argumenten die in dit artikel staan heb ik ook gebruikt maar soms wint de onkunde de eigenwijsheid het van gezond verstand. Mede door meerdere van dit soort kortzichtige veranderingen ben ik het schooljaar daarna op een andere school gaan werken. Heerlijk al die ouders in de klas! Korte lijntjes en een geweldige manier om goed contact te maken. Áls er dan eens iets vervelends besproken moet worden maakt dat goede contact dit veel makkelijker.
LikeLike
Beste Karin, bedankt voor je bijdrage. Je verhaal illustreert goed hoe de visie omtrent ‘ouders al dan niet in de klas’ een visie is die gedragen moet worden door het hele schoolteam, wil dit kans tot slagen hebben. Ook geloof ik net zoals jij aangeeft dat goede contacten met ouders een belangrijke buffer zijn, wanneer er een minder goede boodschap moet worden gebracht. Het maakt ‘slecht nieuws brengen’ ook zoveel persoonlijker wanneer je op een vertrouwensrelatie kan terugvallen.
LikeLike
Dit is op Blogcollectief Onderzoek Onderwijs herblogden reageerde:
Contacten met ouders, het blijft een delicaat onderwerp voor leerkrachten, ook bij de kleinsten. Zelf schreef ik op Kleutergewijs al eens een ode aan de glimlach aan de schoolpoort. Maar de insteek van Liesl Veulemans is rijker. Waarom maken we grenzen en wat zijn de onbedoelde gevolgen van een gele lijn drie meter voorbij de schoolpoort?
LikeGeliked door 1 persoon
Nog een voordeel van ‘even mee de klas in ’s morgens’: Als ouder van een kleuter die niet vertelde over school gaf het even mee binnenlopen mij de kans om met hem te praten over zijn ervaringen met materialen, activiteiten en vriendjes in de klas.
LikeLike
Op onze openbare school in Den Haag mogen ouders hun kind naar de klas brengen. Er is geen enkele rode lijn of stopteken. Er zijn ook geen regels. Ouders zouden ook hun kind van groep 8 naar binnen mogen brengen, ook al gebeurt dit eigenlijk niet, alleen als ouders iets willen door geven. Tot 8.30 uur en dan gaan alle ouders naar huis of koffie drinken in de aula.
Ik heb er eigenlijk niet zo over nagedacht (wel of geen stopteken), maar ik ben er wel heel blij mee met deze manier van omgang met ouders.
LikeLike
Beste Ingrid, dankjewel voor deze reactie. Jouw verhaal illustreert hoe nabijheid en betrokkenheid van ouders op spontane manier tot stand komt, zonder al teveel strikte regels. Fijn dat dit gevoel van samenhorigheid spontaan tot uiting kan komen.
LikeLike
Bedankt voor het delen van je ervaring Hilde. Het lijkt me inderdaad erg waardevol wanneer je op regelmatige basis in de klas van je kind komt, en van daaruit aanknopingspunten kan vinden om het gesprek omtrent school handen en voeten te geven. Je kan als ouder ook meer initiatief nemen op die manier om deze gesprekken te starten, omdat je meer weet wat er binnen de school en de klas leeft. Fijn!
LikeLike
In mijn school waar ik nu al 3 jaar werk -mijn vierde jaar gaat weldra in- worden alle kleuters – jong en oud- gelukkig ’s morgens in de klas gebracht en ’s avonds aan de klas opgehaald, onze school is daar ook op gebouwd. Gelukkig, omdat ik hier grote voorstander van ben. In mijn school starten alle kleuters rustig de dag ’s ochtends met een halfuur vrij spel. De ouders hebben dus een halfuur de tijd om hun kind naar school te brengen, daarna start de orde van de dag. Ik heb de 3de kleuterklas. Ik vind het erg prettig dat ik niet al mijn kinderen ineens binnenkrijg, maar dat ze beetje bij beetje binnendruppelen. Zo kan ik ze meer individuele aandacht geven, wat onontbertlijk is voor mij om de dag goed te starten. Ik – als graag langslaper die ’s ochtends even moet wakker worden- kan me voorstellen dat onmiddellijk de grote, lawaaierige speelplaats niet voor alle kinderen ideaal is om de dag goed en stressloos te starten na een warm bed. Ons systeem vind ik goed voor zowel ouders, kinderen als leerkrachten. Ouders kunnen je even wat zeggen zoals : hij heeft slecht geslapen, zij moet dit medicijn krijgen, de papa is voor 2 weken weg voor’t werk… dingen die je toch wilt weten. Ouders ZIEN ook wat je met hun kinderen in de klas aan het doen bent, jij als leerkracht kan ze aanspreken, relatie opbouwen… Kijk, het is zo al moeilijk genoeg om ouders mee te krijgen in het verhaal van een probleemkind, dat bemoeilijk je alleen maar nog meer door met die lijnen op de speelplaats ouders te bannen. Ik hoor sommige scholen af en toe klagen over vervelende ouders, over dat ouders niet meewerken bij probleemkinderen, dat ze klagen, dat ouders onjuiste conclusies trekken, dat ze geen ouders vinden om te helpen bij het schoolfeest etc. Maar tegelijk behandelen diezelfde scholen ouders soms haast alsof ze “criminelen” zijn. Ik heb het hier wel over enkelen… Toegegeven, problemen met ouders bestaan zéker, heb ik ook ervaren, maar bleven uitzondering bij mij. Er moet WEDERZIJDS respect en vertrouwen zijn,zo kom je het verst net als in de samenleving, de politiek, tussen 2 muzikanten die samenspelen, tussen 2 circusacrobaten, tussen leerkracht en leerling… ’s Avonds kunnen onze kleuters niet verloren lopen en aan de klasdeur zeg ik kort zinnetje over de dag van hun kind , cliche misschien, maat iets goeds wat we bij KHL leerden. Ik hoor het Mevr. Kerkhofs nog zeggen hoe belangrijk dat is,haha! 😉 “Hij at goed.”, “Ze maakte een mooi schilderij”, “Er was grote ruzie over…”. In onze lagere school hadden we zo ’s ochtends een kwartier dat de ouders die dat wilden hun kind in de klas brachten. Maar met de anti-terreur maatregelen was dat tijdelijk afgeschaft owv veiligheid en dat hebben ze sindsdien zo behouden, omdat enkele lagere school leerkrachten en vooral lagere schooldirectie dat zo weg wilden. Nu moeten die ouders voor alles verplicht een afspraak via de schoolagenda maken. Maar er zijn volgens mij toch zaken die je als ouder wilt zeggen, maar niet belangrijk genoeg voor afspraak. Wij zijn vrij groot domein en mijn kleuters hadden vorig jaar 1 dag ’s ochtends vroeg turnen ver weg in het lagereschool gebouw. De ouders moesten hiervoorczelfs 10 min. vroeger komen. We moesten speelplaatsen en opritten overrsteken en andere gebouw in enz. Ik bracht de kinderen steeds in de rij naar de turnzaal, de ouders die te laat waren, brachten kind zelf tot daar. Maar omdat mijn lagere school directrice zo categoriek ouders weigerde in haar gebouw, heeft ze zo ooit mijn 4 grootste brokkemakers, en plus, kleuters, alleen op pad naar de turnzaal gestuurd, omdat die te laat waren. En daar waren toevallig nét díe 2 type kleuters bij die je geen seconde alleen kunt vertrouwen…. Sorry voor m’n veel te lang bericht.
LikeLike
Dankjewel voor je bijdrage door middel van je eigen persoonlijke ervaring, mooie voorbeelden!
LikeLike