Sesamstraat: een banaan in jouw oor doet leren

Door Bert en Ernie deed een hele generatie kinderen beter op school

Onlangs werd het effect van Sesamstraat op de schoolloopbaan van Amerikaanse kinderen uit de jaren ’70 onderzocht (Kearney & Levine, 2015). De impact daarvan bleek even groot als de impact die momenteel aan kleuteronderwijs wordt toegekend.

Het verhaal achter het onderzoek is wel bijzonder. Dit onderzoek was mogelijk doordat Amerikanen in de jaren ’70 een antenne nodig hadden om TV te kijken. In verschillende regio’s was die antenneontvangst onvoldoende kwalitatief, waardoor de kinderen in die regio’s minder toegang hadden tot Sesamstraat. De onderzoekers hebben de schoolloopbanen van deze kinderen vergeleken met kinderen uit regio’s met een betere ontvangst. Sesamstraat was daar zo populair dat de helft van de kinderen dit bekeek.

Wat kleuters kunnen leren van Sesamstraat

In de beginjaren van Sesamstraat stonden letterkennis, getalbegrip, de waarde van samenwerken centraal. Nadien zijn er andere doelen bij gekomen.

Bijvoorbeeld, Supergrover 2.0 modelleert het wetenschappelijk denken: in vraag stellen, voorspellen, onderzoeken en observeren, verklaren. Het filmpje geeft een voorsmaakje van hoe hij bevroren limonade tracht te drinken op de Noordpool.

(Volledige Engelstalige filmpjes vind je op youtube: zoeken op Supergrover 2.0 Sesame Street. Nederlandstalige filmpjes werden in het voorjaar op Nederland 3 uitgezonden.)

Koekiemonster volgt tegenwoordig karatelessen. Hij demonstreert daarbij hoe kleuters hun aandacht kunnen houden, en hun impulsen controleren. In het filmpje probeert Koekiemonster, mislukt hij en slaagt hij uiteindelijk om te luisteren met zijn hele lichaam.

Je herkent hierin enkele actuele onderwerpen voor het kleuteronderwijs: wetenschap & techniek of STEM (science, technology, engineering, mathematics), en de aandacht voor executieve functies of zelfregulerende vaardigheden. De studie die hierboven vermeld wordt, bestudeerde het effect van de oude Sesamstraat, maar doet geen uitspraak over de impact van de nieuwe doelen.

Wat (toekomstige) leerkrachten kunnen leren van Sesamstraat

Het belangrijkste geheim voor de populariteit van Sesamstraat is de kracht van het verhaal (en de humor). Daarnaast maakt Sesamstraat bewust gebruik van visueel ondersteunde herhaling. Bijvoorbeeld, zowel de karatemeester van Koekiemonster als Koekiemonster zelf tonen herhaaldelijk met bewegingen hoe je met je hele lichaam kan luisteren. Door daarbij telkens dezelfde woorden te gebruiken, blijft de boodschap hangen. Misschien vind je hier wel een ludieke praktijksuggestie om jouw kleuters beter naar elkaar te doen luisteren in een kringgesprek. In de filmpjes van supergrover 2.0 worden de fases van het wetenschappelijk denken telkens expliciet genoemd en gemodelleerd. Een fijne inspiratiebron voor poppenspel.

Een TV-uurtje kan school niet vervangen

Uiteraard zien de onderzoekers in TV geen vervanging van de kleuterschool. Bijvoorbeeld, waar moeten de kleuters anders sociale interactie leren, hoe kan je inspelen op de interesses van de kleuters of de ouders betrekken?

Laat dat TV kijken dus maar voor thuis, als de kinderen moe zijn of de ouders even alle aandacht nodig hebben om te koken. Maar waar moeten ze dan naar kijken, nu Sesamstraat maar één van de vele kinderprogramma’s geworden is? Ik vraag het aan jullie.

Bij welke educatieve TV-programma’s zie jij positieve effecten op de ontwikkeling van de kleuters?

Bron:

http://www.washingtonpost.com/business/economy/sesame-street-and-its-surprisingly-powerful-effects-on-how-children-learn/2015/06/07/59c73fe4-095c-11e5-9e39-0db921c47b93_story.html?postshare=5471433887562871